- جاسم جدگال
- دوشنبه ۲۸ فروردين ۹۶
امروز 12 بهمن 1391 سالروز بازگشت امام خمینی به ایران است
زنگ ها به صدا در می آید…
ابوالحسن بنیصدر بازگشت سید روحالله خمینی به ایران واقعهای در جریان انقلاب ۱۳۵۷ ایران است که طی آن در ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ سید روحالله خمینی پس از ۱۵ سال تبعید به ایران بازگشت و در تهران مورد استقبال قریب به سه میلیون ایرانی قرار گرفت. این روز در تقویم رسمی ایران با عنوان آغازین روز دهه فجر، مشخص شدهاست.
.
پرواز بازگشت سید روحالله خمینی از فرانسه به تهران با همراهی تعداد زیادی انجام شد که شامل سیاستمداران انقلابی، ماموران آمریکایی، چریکهای آموزش دیده، خانواده خمینی و خبرنگارها بودند. برخی از این افراد در زیر فهرست نوشته شدهاند.
– ابوالحسن بنیصدر
– صادق قطبزاده
– ابراهیم یزدی
– حسن ابراهیم حبیبی
– احمد غضنفرپور
– تقی ابتکار
– محسن سازگارا
– محمد منتظری، فرزند حسینعلی منتظری
.
شرح واقعه
برنامه نخستین این بود که سید روحالله خمینی در ۵ بهمن ۱۳۵۷ وارد ایران شود ولی دولت شاپور بختیار فرودگاهها را بسته اعلام کرد. بسته شدن فرودگاهها به پردامنه شدن اعتراضات و اعتصابات انجامید. سید روحالله خمینی در پاریس اعلام کرد که به محض باز شدن فرودگاهها به کشور بازخواهد گشت و مردم را به ادامه اعتراضات دعوت کرد. در ۹ بهمن ۱۳۵۷ به فرمان بختیار فرودگاه مهرآباد بازگشایی شد.
.
در تاریخ ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ ابوالحسن بنیصدر پرواز چارتر هواپیمایی ایرفرانس را از پاریس به تهران کرایه کرد (که بنی صدر کرایه چارتر آنرا با چک بلامحل خودش پرداخته بود و همراه با صادق قطبزاده و ابراهیم یزدی؛ خمینی را در پرواز همراهی کردند. و در ساعت ۹ و ۲۷ دقیقه و ۳۰ ثانیه صبح ۱۲ بهمن خمینی با پرواز هواپیمایی ایرفرانس در فرودگاه مهرآباد تهران به زمین نشست.
.
فرمانداری نظامی بر اثر فشار مردم راهپیمایی و تظاهرات را برای ۳ روز آزاد اعلام کرد. خمینی در استقبال انبوه مردم به بهشت زهرا انتقال یافت و در آنجا به سخنرانی پرداخت.
.
سالگرد
همه ساله مصادف با این روز مراسمات ویژهای در سراسر ایران با حضور مقامات کشوری و لشگری برگزار میگردد و زنگ انقلاب در مدارس نواخته شده و سوت کشتیها، قطارها و ناقوس کلیساها در ساعت ۹ صبح این روز به صدا درمیآید.
.
اما در سال ۱۳۹۰ نیروی هوایی ارتش در فرودگاه مهرآباد صحنه ورود و پیاده شدن آیتالله خمینی را با استفاده از ماکت مقوایی وی بازسازی کرد و این مراسم با ادای کامل تشریفات نظامی انجام گردید. همچنین حمیدرضا حاجیبابایی وزیر آموزش و پرورش و عدهای دیگر در مراسمی تحت عنوان گلبانگ انقلاب در مدرسه رفاه شرکت کردند که در این مراسم نیز ماکت مقوایی آیتالله خمینی دیده میشد.
.
استفاده از ماکت مقوایی در مراسم دهه فجر این سال باعث گردید عکسهای منتشر شده از مراسمات مذکور مورد توجه ویژه رسانههای بینالمللی و شبکههای اجتماعی از جمله فیسبوک قرار گیرد.
مقاله دهه فجر
با گسترش قیام مردم و خروج شاه از ایران، شاپور بختیار به عنوان تنها امید رژیم پهلوی، به عنوان نخست وزیر معرفی و باقی مانده بود.
این ایام که مصادف با اربعین امام حسین« علیه السلام» و گسترش راهپیمایی ها و اعتراضات مردمی بود، امام« قدس سره» طی پیامی، نکات تازه ای را برای هوشیاری مردم یادآور می شوند. همزمان با سایر شهرها، در تهران نیز راهپیمایی ها ادامه می یابد و فریاد الله اکبر جمعیت میلیونی لرزه بر اندام آخرین بقایای طاغوت می اندازد.
انسان های بپا خاسته و از جان گذشته با عزمی پولادین می روند تا سرنوشت مملکت خود را به دست بگیرند و همگی خواستار انحلال حکومت پهلوی و تشکیل حکومت اسلامی هستند و با شعار « استقلال، آزادی ، جمهوری اسلامی» خط مشی آینده را ترسیم می نمایند.
دهه فجر -گزیده ای از شعارهای انقلابی مردم در راهپیمایی ها
" مرگ بر این سلطنت پهلوی"
" توپ، تانک، مسلسل دیگر اثر ندارد" "شاه بجز خودکشی راه دگر ندارد"
مقاله دهه فجر
" ایستادن در صف نفت حالا دیگه حرام است" " لباس گرم بپوش که کار شاه تمام است"
مقاله دهه فجر
" مردم! رفتن شاه یه حقه سیاسی است!" " گول نخورید نهضت ما اساسی است"
" زندگی مصرفی معادل بردگی است"
مقاله دهه فجر
" نظام شاهنشاهی مظهر هر فسادیست"
مقاله دهه فجر
" شاه باید برگردد" " اعدام باید گردد"
مقاله دهه فجر
به دنبال گسترش قیام مردمی، امام قدس سره در پیامی عزم خود را مبنی بر بازگشت به ایران اعلام می دارد. بختیار که با حمایت امریکا و به عنوان یک چهره ی ملی قصد مهار انقلاب و خاموش کردن شعله های قیام را دارد، خود را در این امر ناتوان می یابد و می کوشد که با قانونی جلوه دادن دولت خود، قیام مردم را سرکوب نماید. مخالفت خود را با بازگشت امام قدس سره اعلام، و دستور بسته شدن فرودگاه های کشور را می دهد. در پی انتشار این دستور مردم خشمگین، به خیابان ها ریخته و با تحصن و شعارهای کوبنده دولت بختیار را مخاطب قرار می دهند.
پس از پانزده سال دوری از وطن درمیان استقبال پرشور مردم قدم به خاک این سرزمین گذاشت ، پانزده سالی که به خاطر خروشیدن بر استبداد و طاغوت و به خاطر بر زبان جاری کردن حقیقت به عراق ، ترکیه و فرانسه تبعید شد .
پس از یکصد و هفده روز توقف امام خمینی (ره) در نوفل لوشاتو، امام خمینی (ره) ساعت سه و سی دقیقه به وقت تهران به سوی تهران حرکت کردند .
حاشیه های روزی که امام آمد . . .
حضرت امام به هنگام خروج از فرانسه با ارسال پیامی خطاب به مردم فرانسه، ضمن اظهار تشکر از آنها خداحافظی کردند.
ایشان پس از اقامه نماز در کف هواپیما، روی دو پتو با آرامش خوابیدند ، این در حالی بود که همه علاقمندان، دوستداران و نزدیکان ایشان، نگران انجام این پرواز بودند. خطر انهدام هواپیما و یا ربودن آن در آسمان چیزی بود که همه را تا لحظه فرود آن در فرودگاه تهران، نگران ساخته بود.
در هواپیما دویست نفر امام را همراهی می کردند که پنجاه تن از آنان همراهان و هواداران و نزدیکان امام خمینی و ۱۵۰ نفر دیگر از خبرنگاران بودند .
راس ساعت نه و سی و هفت دقیقه و سی ثانیه امام در میان حلقه گروه منتخب استقبال کنندگان از پله های هواپیما فرود آمدند .
خمینی ای امام . . .
با ورود حضرت امام به سالن فرودگاه، فریاد «الله اکبر» سالن فرودگاه را به لرزه در آورد. استقبال کنندگان با خواندن سرود «خمینی ای امام»، اشکهای مشتاقان را بر گونههایشان جاری کردند.
پاسخ امام به عواطف یک میهن(مقاله دهه فجر)
حضرت امام طی بیاناتی در فرودگاه تهران گفتند: من از عواطف طبقات مختلف ملت تشکر میکنم. عواطف ملت ایران به دوش من بارگرانی است که نمیتوانم جبران کنم.
ایشان ضمن اشاره به اینکه طرد شاه از کشور قدم اول پیروزی بود، همگان را به وحدت کلمه و ادامه مبارزه تا قطع کامل ریشههای فساد ترغیب کردند.ایشان سپس از آنجا عازم بهشت زهرا شدند.
با وجود سرمای زمستان، شب پیش از ورود امام ، بسیاری از مردم مشتاق ، در مسیر حرکت ایشان خوابیده بودند .
هنگام ورود امام خمینی به مدت بیست دقیقه مراسم استقبال توسط تلویزیون ایران به طور زنده پخش شد ، اما ناگهان عکس شاه بر روی صفحه تلویزیون ظاهر و برنامه قطع شد .
در حالی که مراسم ورود حضرت امام به طور مستقیم از تلویزیون پخش میشد، نظامیان با یورش به این سازمان از ادامه پخش آن ممانعت کردند.
عدهای از مردم با قطع جریان پخش مستقیم ورود حضرت امام از تلویزیون به علت هجوم مأمورین نظامی، از عصبانیت تلویزیونهای خود را به خیابان پرت کردند.
وقایع ایامالله دهه فجر انقلاب اسلامی:(مقاله دهه فجر)
وقایع ۱۲بهمن از ایامالله دهه فجر
۱۲بهمن روز ورود روحالله خمینی به ایران-در این روز بزرگترین استقبال تاریخ در تهران برگزار شد؛ بطوری که طول جمعیت استقبال کننده از آیتالله خمینی به ۳۳ کیلومتر رسیده بود. در ساعت ۹:۵۰ دقیقه بامداد روز دوازدهم بهمن هواپیمای حامل خمینی در میان تدابیر شدید امنیتی در فرودگاه مهرآباد برزمین نشست. خمینی پس از ورود به فرودگاه و ایراد سخنرانی طبق برنامهای که از قبل تنظیم شده بود عازم گورستان بهشت زهرا شد…
خمینی در میان استقبال گسترده مردم تهران در ساعت یک بعد از ظهر وارد قطعه ۱۷ که مدفن شهدای انقلاب بود شد و سخنرانی خود را ایراد نمود.
وقایع ۱۴ بهمن از ایامالله دهه فجر
روز شنبه ۱۴ بهمن از ایامالله دهه فجر در محل مدرسه شماره ۲ علوی یک مصاحبه مطبوعاتی با حضور قریب به سیصد خبرنگار ایرانی و خارجی برگزار شد که در آن ابتدا خلاصهای از نظریات آیتالله خمینی خوانده شد؛ سپس سوالات خبرنگاران آغاز گردید که خلاصهای از پاسخ خمینی به این شرح بود:
«کاری نکنند که مردم را به جهاد دعوت کنم، اگر موقع جهاد شد میتوانیم اسلحه تهیه کنیم. دولت را بزودی معرفی خواهیم کرد. اعضای شورای انقلاب تعیین شدهاند. از ارتش میخواهم هرچه زودتر به ما متصل شود. ارتشیان فرزندان ما هستند، ما به آنها محبت داریم باید به دامان ملت بیایند. قانون اساسی که تدوین شده به آراء عمومی گذاشته میشود تمام اتباع خارجی بطور آزاد در ایران زندگی خواهند کرد. »
وقایع روز ۱۶ بهمن از ایامالله دهه فجر
روز ۱۶ بهمن و تعیین دولت موقت-خمینی در روز ۱۶ بهمن طی فرمانی مهدی بازرگان را به عنوان نخست وزیر موقت تعیین و معرفی کرد. عصر همان روز در سالن سخنرانی مدرسه علوی یک مصاحبه مطبوعاتی بینالمللی ترتیب داده شد، در این جلسه بازرگان برنامه و وظایف دولت موقت را تشریح کرد و افزود برگزاری همه پرسی درباره تغییر رژیم، برگزاری انتخابات مجلس موسسان و انجام انتخابات مجلس از وظایف این دولت است.
وقایع روز ۱۹ بهمن از ایامالله دهه فجر
روز نوزدهم بهمن ماه بزرگترین راه پیمایی انقلاب صورت گرفت. در قطعنامه پایانی راه پیمایی نخست وزیری مهدی بازرگان توسط تظاهرکنندگان تایید شد.
وقایع ۲۰ بهمن از ایامالله دهه فجر
در روز ۲۰ بهمن ماه که مصادف با روز جمعه بود، مردم در دانشگاه تهران اجتماع کرده بودند تا سخنرانی رییس دولت موقت را استماع نمایند. در همین هنگام در غرب تهران درگیری شدیدی صورت گرفت؛ عده زیادی از افراد گارد شاهنشاهی به پادگان همافران نیروی هوایی حمله بردند و به محض آغاز درگیری آنان عده زیادی از جوانان وابسته به جناحهای مختلف به نفع همافران وارد صحنه درگیری شدند. این درگیری خونین دهها نفر کشته و مجروح بر جای گذاشت ولی در نهایت همافران توانستند حلقه محاصره نیروهای گارد را بشکنند.
وقایع ۲۱ بهمن از ایامالله دهه فجر
روز بیست و یکم بهمن ماه روز نبرد مسلحانه همه جانبه مردم و نیروهای دولتی بود. درگیری خونین مردم و لشگر گارد در این روز به اوج خود رسید؛ و جنگ تانکها با مردم مسلح باعث کشته و زخمی شدن صدها نفر شد. آیتالله خمینی تهدید کرد در صورت عدم جلوگیری از کشتار لشگر گارد حکم جهاد خواهد داد.در اینروز چندین کلانتری توسط گروههای مسلح مردمی تسخیر شدند که در نتیجه آن مقادیر زیادی اسلحه به دست مردم افتاد. در همین روز فرمانداری نظامی تهران اعلامیه شماره ۴۰ را انتشار داد؛ بموجب این اعلامیه رفت و آمد مردم از ساعت ۱۶:۳۰ تا ۵ بامداد ممنوع اعلام شد. در پی اعلامیه مزبور اعلامیه دیگری صادر و منع عبور و مرور تا ساعت ۱۲ بامداد تمدید شد. مردم عملاً مقررات حکومت نظامی را باطل ساختند و تا صبح در خیابانها با ایجاد حریق و راه بندانهای متعدد مانع حرکت قوای نظامی میشدند.
وقایع ۲۲ بهمن از ایامالله دهه فجر
۲۲ بهمن از ایامالله دهه فجر ،در این روز به ترتیب زندان اوین، ساواک، سلطنت آباد، مجلسین سنا و شورای ملی، شهربانی، ژاندارمری و ساختمان زندان کمیته مشترک به تصرف مردم در آمد.در تسخیر شهربانی سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران به دست انقلابیون مسلح افتاد. پادگان باغشاه و دانشکده افسری، دبیرستان نظام، زندان جمشیدیه، پادگان عشرت آباد و پادگان عباس آباد یکی پس از دیگری تسلیم شدند و آخرین مرکزی که به تصرف درآمد رادیو و تلویزیون بود.
تصمیم شورای عالی ارتش(مقاله دهه فجر)
ساعت ۱۰ بامداد روز ۲۲ بهمن شورای فرماندهان نیروهای مسلح در ستاد مشترک تشکیل گردید. نظامیان حاضر در جلسه عبارت بودند از: عباس قره باغی، جعفر شفقت، حسین فردوست، هوشنگ حاتم، ناصر مقدم، عبدالعلی نجیمی، احمدعلی محققی، عبدالعلی بدرهای، امیرحسین ربیعی، کمال حبیب اللهی، عبدالمجید معصومی، جعفر صانعی، اسدالله محسن زاده، حسین جهانبانی، محمد کاظمی، خلیل بخشی آذر، علی محمد خواجه نوری، پرویز امینی افشار، امیر فرهنگ خلعتبری، محمد فرزام، جلال پژمان، منوچهر خسروداد، ناصر فیروزمند، موسی رحیمی لاریجانی، محمد رحیمی آبکناری و رضا وکیلی طباطبایی.ریاست شورای عالی ارتش بر عهده عباس قره باغی بود.
پس از گزارش فرماندهان نیروها از وضعیت موجود بحث پیرامون همبستگی ارتش با مردم آغاز شد؛ اکثرا موافقت خود را اعلام نمودند و سرانجام اعلامیهای مبنی بر بی طرفی ارتش تهیه و بامضا رسید. پس از تصمیم شورای عالی، ساعت یک بعد از ظهر خبر تصمیم شورای عالی ارتش در اختیار رادیو و تلویزیون گذاشته شد. رادیو ایران برنامه عادی خود را قطع و اعلامیه را قرائت کرد. لحظهای بعد نیروهای انقلاب محوطه صدا و سیما را تصرف نمودند و خبر سقوط رژیم سلطنتی پهلوی از صدا و سیما اعلام شد.
مراسم دهه فجر(مقاله دهه فجر)
هرساله در طول دهه فجر مراسم و یادبودهای زیادی در کشورمان انجام می گیرد.
همچنین جشنواره فجر که بزرگترین جشنواره دولتی فیلم، تئاتر و موسیقی ایران است معمولا در طول دهه فجر برگزار می شود.
در مدارس کودکان کلاسهای درس را با نوارهای رنگی، پرچم و عکس امام خمینی و و رهبر عزیزمان سیدعلی خامنهای تزئین میکنند.
تصاویری از رویدادهای دهه فجرسال 57
مرتبط با مقاله دهه فجر
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های مخصوص دهه فجر
عکس های 22 بهمن
عکس های امام خمینی و دهه فجر
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
عکس های ویژه دهه فجر 22 بهمن
هنرستان صنعتی یعقوب لیث(نام پیشین هنرستان فنی فاروق اعظم) در راستای اهداف توسعه رشته های فنی و حرفه ای و شناخت استعدادهای دانش آموزان و هدایت آنها به سمت اشتغال مفید و ایجاد آمادگی نسبی برای ادامه تحصیل در رشته های علمی و کاربردی در فضای فعلی با 4 رشته(برق،راه و ساختمان،اتومکانیک،ماشین ابزار) رسما آغاز به کار کرد و در آن زمان این هنرستان تنها واحد آموزشی مقطع متوسطه در جنوب استان بوده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در
سال 1358 به هنرستان فنی فاروق اعظم تغییر نام یافت و با پیگیری های جناب آقای
قربانی رئیس وقت هنرستان و مساعدت جناب آقای دکتر احراری کارشناس مسئول علوم و
فنون دریایی وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی 70-69 رشته ناوبری و مکانیک
موتورهای دریایی به رشته های دایر در هنرستان اضافه شد و عنوان هنرستان به هنرستان
فنی و علوم دریای فاروق اعظم تغییر نام یافت.با توجه به پتانسیل های موجود در
منطقه ساحلی چابهار برای تامین نیروهای فنی برای صنایع دریایی نظیر بنادر و
کشتیرانی،شیلات،صنایع لنچ سازی و ... رشته های علوم و فنون دریایی مورد استقبال زیادی قرار
گرفتند بطوریکه مسئولین هنرستان رشته ی مخابرات دریایی را در سال 73-72 به رشته
های دایر هنرستان اضافه نمودند.
در سال تحصیلی 80-79رشته های مهارتی کاردانش که با آغاز نظام جدید آموزشی در سال 73-72 در هنرستان تاسیس شده بودند،از آن منفک شدند و هم اکنون هنرستان با 6 رشته (الکتروتکنیک – ناوبری - مکانیک - الکترونیک و مخابرات – کامپیوتر(سال 95-96 حذف گردید) – ساختمان ) در حال فعالیت میباشد.
چابهار، تنها بندر ایران در کناره اقیانوس، نه تنها برای ایران، که برای ۶ کشور آسیای میانه از اهمیت استراتژیک ویژهای برای حمل و نقل برخوردار است. چابهار که با گرمترین زمستان و خنکترین تابستان در میان بنادر جنوبی ایران از گردشگران و شهروندانش میزبانی میکند، جاذبههای طبیعی خیره کنندهای را خود جای داده است، که تا به امروز آنطور که باید شناخته نشده است. با کجارو همراه باشید، تا با بهشت گمشده گردشگری ایران بیشتر آشنا شویم.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان چابهار با مساحتی حدود ۱۷۱۵۵ کیلومتر مربع در منتهیالیه جنوب شرقی ایران در کنار آبهای گرم دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته است. این شهرستان از جانب شمال به شهرستانهای ایرانشهر و نیک شهر، از جنوب به دریای عمان، از شرق به پاکستان و از غرب به استانهای کرمان و هرمزگان محدود است.
بندر چابهار با وسعتی بالغ بر ۱۱ کیلومتر مربع در ارتفاع ۷ متر از سطح دریا قرارگرفته است.. فاصله هوائی شهرستان چابهار تا تهران ۱۴۵۶ کیلومتر و فاصله زمینی از طریق جاده ایرانشهر- کرمان ۱۹۶۱ کیلومتر است. بندر چابهار همعرض جغرافیایی بندر میامی در شبهجزیره فلوریدای آمریکا است و دارای شرایط آب و هوایی کاملاً همانند بندر میامی است. چابهار در ۲۲۸۶ کیلومتری تهران قرار گرفته است. فاصله آن تا زاهدان ۷۲۱ کیلومتر و تا بندر کراچی ۹۰۰ کیلومتر است. فاصله بندر چابهار تا مرکزاستان ۷۳۸ کیلومتر میباشد. این شهرستان حدوداً دارای ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی در دریای عمان میباشد.
خلیج چابهار که با بریدگی طبیعی و استثنایی خود، بزرگترین خلیج ایران در پیرامون سواحل دریای عمان به شمار میرود، نزدیکترین آبراه به اقیانوس هند است.
اهمیت استراتژیک چابهار
بر اساس پیش بینی محققان سازمان ملل در زمینه حمل و نقل بینالمللی، حدود نیمی از حملونقل جهان میان خاور دور با سایر نقاط دنیا انجام میشود. از مجموع ۳ کریدور حملونقل جهانی که کارشناسان سازمان ملل برای این امر پیش بینی کردهاند، ۲ کریدور از ایران میگذرد و چابهار نقطه عبور جنوبیترین کریدور شرقی–غربی جهان خواهد بود. این کریدور از «دروازه ابریشم» در چین آغاز میشود و قلب اقتصاد این کشور یعنی استان کانتون را تغذیه کرده و به سرزمین آسیای جنوب شرقی میپیوندد و پس از طی این مسیر وارد هندوستان شده و با پوشش مهمترین شهرهای این ناحیه مانند کلکته، ناکپور، جایپور، حصیرآباد، کراچی و بن قاسم به چابهار میرسد.
بندر چابهار آسانترین و راهبردیترین راه دسترسی به آبهای آزاد برای ۶ کشور محاط در خشکی در آسیای میانه است.
بندر چابهار به دلیل موقعیت راهبردی، که نزدیکترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آبهای آزاد است از اهمیت فراوانی برخوردار است و سازندگی و سرمایهگذاری فراوانی در آن صورت میگیرد؛ از جمله ساخت اسکله و افزایش گنجایش بارگیری کشتیهای اقیانوسپیما و ساخت راهآهن به سوی آسیای میانه و احداث فرودگاه بینالمللی. این بندر یکی از مهمترین چهارراههای کریدور شمال-جنوب بازرگانی جهانی است.
وجه تسمیه
گمان غالب این است که نام چابهار تغییریافتهٔ چهاربهار است چرا که این منطقه همیشه آب و هوای بهاری دارد. گمانه دیگر این است که چون در قدیم مردم چابهار به این بندر چه بار میگفتند (به معنای اینکه از مسافران میپرسیدند که چه باری دارند) پس چابهار تغییریافتهٔ «چه بار» است. جابهار در گویش محلی مردم این منطقه به کسانی گفته میشود که در اطراف چاه آب سکنی گزیدهاند در شهر چابهار جهت تأمین آب مورد نیاز مردم در زمان قدیم از چاههایی که مردم حفر میکردند استفاده میشده است و چه به معنای چاه آب و بار به معنای پیرامون. این اصطلاح به مرور زمان با ورود غیربومیان به شهر و توسعه شهر آن به چابهارو چهار بهار تغییر یافته است.
آب و هوا
چابهار گرمترین نقطه کشور در زمستان و خنکترین بندر جنوبی ایران در تابستان است. متوسط دمای بیشینه (در خرداد ماه) طی یک دوره ۷ ساله ۳۱ درجه سانتیگراد، متوسط دمای کمینه (در دی ماه) ۱۹ درجه سانتیگراد، و متوسط دما در طول سال ۲۶ درجه سانتیگراد است. به طور کلی آب و هوای چابهار دارای کمترین تغییرات در فصول چهارگانه سال است و درجه رطوبت تنها در دو ماه از سال (اردیبهشت و خرداد) بالا میرود. برای مثال، هوای شهر چابهار در تابستان از تهران خنکتر است.
جاذبههای گردشگری چابهار
تالاب لیپار (تالاب صورتی)
لیپار از مناطق زیبا و طبیعی چابهار به شمار میرود. تالاب لیپار در نزدیکی روستای رمین و در ۱۵ کیلومتری شرق چابهار در مسیر جاده ساحلی چابهار - گواتر قرار گرفته است. رویش گونههای بلوط و گزنه در آب صحنه فوقالعاده زیبایی خلق کرده که در هیچ جای دیگر ایران دیده نمیشود. در این تالاب زیبا، پرندگانی چون لک لک، طاووس، کبک و مرغ ماهی خوار زندگی میکنند.
وجود پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسکن، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، زیبایی این منطقه را دوچندان نموده است. علاوه بر این در این منطقه پنبههای وحشی میروید که مردم منطقه از آن تشک و بالشت تهیه میکنند.
جذر و مد قرمز در چابهار، از جمله دیدنیهای سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان است که بازدیدکنندگان را به تعجب وا میدارد. اوج زیبایی این پدیده در دره لیپار قابل مشاهده است، جایی که به آن تالاب صورتی می گویند. در مورد رنگ قرمز این پدیده که محصول فعالیت پلانکتونهاست توسط کارشناسان محیط زیست استان توضیحاتی ارائه شده است:
وجود پلانکتونهای گیاهی زیاد در منطقه (۹۰ درصد پلانکتونهای گیاهی در این حوزه یافت میشوند)، وفور مواد آلی و معدنی که از طریق رودخانهها و خورهای متصل به خلیج به این حوزه هدایت میشوند، باعث افزایش زیاد تولید بیولوژیکی در بعضی از فصول سال خواهد شد به طوری که این عوامل به همراه جریانات دریایی حاصل از طوفانهای مونسون که از ویژگیهای منحصر به فرد حوزه اقیانوسی دریای عمان است، موجب افزایش بیش از حد تعداد پلانکتونهای گیاهی در ماههای بعد از فصل مونسون (که از اواسط خرداد شروع تا اواسط شهریور ادامه خواهد داشت) میشود که این تعداد در آذر ماه به حداکثر میزان خود میرسد.
کنار این تالاب زیبا نیز دشتار قرار دارد که بومیان به آن عروس نیز می گویند. علت این نامگذاری، زیبایی منطقه و وجود درختان سرسبز و خرم است که میتواند پذیرای علاقهمندان به طبیعت باشد. دشتار در زبان بلوچ به دخترانی اطلاق میشود که هنوز عروسی نکرده و به عبارتی در مرحله نامزدی به سر میبرند. در این منطقه پنبههایی وحشی به عمل میآید که بومیان از آن تمشک و بالش تهیه میکنند. همچنین این منطقه، تاریخی طولانی را یدک میکشد و دارای جاذبههایی از جمله چاههای عمیق و گورستانهای تاریخی است.
ساحل صخرهای (دریا بزرگ)
در دریا بزرگ معمولاً دریا خشمگین و پر جوش و خروش هست.موجهای سهمگین بعد از برخورد با صخرههای کنار ساحل چندین متر به هوا پرتاب میشوند که جلوهی بی نظیری به این ساحل میدهند. ارتفاع این امواج به ۱۵ متر میرسد و در فصل مرداد و مصادف با وزش بادهای موسمی است.
تپههای گل فشان چابهار
تپههای گل فشان یکی از جاذبههای منحصر به فرد در دنیاست. در شمال غربی چابهار و در ۲۰ کیلومتری روستای کهیر سه تپه کوچک گل فشان به ارتفاع ۲۰-۱۰ متر وجود دارد که دوتای آنها از چندین سال پیش خاموش شده و سومین آنها که هنوز فعال است، گلی سرد و طوسی رنگ از دهانه آن تراوش میکند.
این تپهها با پرتاب حبابهای گل و لای از ژرفای زمین، چشم هر بینندهای را خیره میکند، مردم محلی از این گل و لای برای درمان بیماریها به ویژه بیماریهای پوستی استفاده میکنند.
کوههای مریخی
کوههای مریخی یا مینیاتوری به موازات دریا از منطقه کچو تا نزدیکیهای خلج گواتر کشیده شدهاند. رنگ تقریباً سفیدرنگ کوه (چیزی میان طوسی و سفید) با واریزههای بسیار در پای آن، وجود گرما و حرارت و شرجی هوا و رطوبت نسبتاً بالا و سوی دیگر آن دریا که بهاین منظره آغوش گشوده است، مناظری رؤیایی و تخیلی را در ذهن بیننده پدید میآورد. همین منظره منحصربهفرد که جاده چابهار – گواتر آن را به دو نیم تقسیم کرده، باعث شده تا این جاده به یکی از زیباترین جادههای ایران تبدیل شود. یکسو کوههای مخروطی مریخی با آن رنگ خاکستری خیالانگیز و سوی دیگر دریای سبز و ماسههای اندکی سرخ با درختچههای بیابانی در کرانه آن.
جنگل حرا
این جنگل زیبا در ناحیه ساحلی خلیج گواتر در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان میریزد قرار دارد. حرا درختهچه ای است که در مردابهای نواحی گرم در کرانههای عربستان، مصر و جنوب ایران میروید.
در جنگلهای حرا گلها شبیه گلهای شاهپسند و میوه به شکل کپسول تخم مرغی است که درون آن یک دانه وجود دارد و با دو شکاف باز میشود؛ گلدهی در دو فصل بهار و پاییز صورت میگیرد.
حرا گونهای آفتابپسند است که بستگی به شرایط زیستی به بلندی پنج تا ده متر میرسد، ریشه در این گونه سطحی و مشتمل بر یک ریشه عمودی کوتاه و تعداد زیادی ریشه جانبی مورب است.
حرا دارای ریشههای هوایی به نام ریشههای تنفسی است، در سطح این ریشهها عدسکهای فراوانی وجود دارد که کار تنفس و تبادلات گازی گیاه را میسر میسازد.
رودخانه باهوکلات
این رودخانه یکی از پرآبترین رودهای بلوچستان و عامل اصلی حیات در جنوب این منطقه محسوب میشود، اینجا محل زندگی تمساح ایرانی است، این جانور بازمانده مزندگانی است که در حدود ۲۶۵ میلیون سال پیش میزیسته اند.
رودخانهٔ باهوکلات از کوه پیرآباد در ۴۷ کیلومتری چنوب شرقی ایرانشهر و ۳۸ کیلومتری شمال غربی سرباز سرچشمه میگیرد و به نام رودخانه رگاب (ریگاب) دهستان سرباز را به سوی جنوب شرقی طی میکند.
در حوزه حیات وحش نیز تمساح پوزه کوتاه برجستهترین موجود منطقه چابهار است که به طور طبیعی و آزاد زندگی میکند.
زیستگاه اصلی این تمساح که به نام محلی گاندو خوانده میشود، حدود ۳۸۰ هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان ایرانشهر واقع شده است.
تمساح پوژه کوتاه در برکههای راسک، باهوکلات و باتلاقهای دلگان و کلانی زندگی میکند و تنها نوع تمساح ایران است که ارزش ملی و بین المللی دارد. طول این جانور تا چهار متر میرسد و قویترین عضو آن دمش است.
اسکلههای ماهیگیری
در چابهار چندین اسکله صیادی وجود دارد که دو اسکله صیادی (تیس) و (رمین) از بقیه دیدنیترند.
اسکله تیس در داخل محوطه و اراضی منطقه آزاد و اسکله رمین در ۱۰ کیلومتری شرق چابهار قرار دارد، تماشای کشتیها و قایقهای صیادی و صیادان و صید انواع ماهیها و شاه میگو که از محصولات دریایی هستند، دیدنی است.
مقبره امامزاده غلامرسول
این مقبره متعلق به شخصی به نام سید محمد است و مورد توجه مسلمانان هند و ایران بوده و هر سال ۱۵ ذیالقعده مراسم خاصی در آنجا اجرا میشود، این مقبره در شهر چابهار و در بلوار شهید ریگی واقع شده است.
در کتاب فرهنگ مردم بلوچ نوشته عبدالله ناصری آمده است:
قلعه تیس (پرتغالیها)
بندر تاریخی تیس با قدمت بیش از دو هزار سال در دهانه خلیج چابهار جا گرفته است. همچنین قلعه پرتغالیها بر فراز تپهای مشرف به جاده چابهار – تیس و در پنج کیلومتری شهر چابهار قرار دارد. قلعه تیس به ابعاد ۲۴ در ۹۵ متر ساخته شده و مصالح به کار رفته در آن، آجر، سنگ و گچ است. در ورودی در بخش شرقی قرار دارد. در این قلعه هشتی بزرگ با اتاقهای بسیار و ایوان اختصاصی نیز وجود دارد که طرز ساختن آن شبیه به کاروانسراهای شاه عباسی بوده و در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است.
علاوه بر آن، در سمت ساحل دریای عمان قلعه دارای دو برج دیده بانی است که برج سمت راست به صورت یک اتاق ایوان دار و یک شاه نشین روی مجمعی مکعب مستطیل پی سازی شده و استفاده از برج علاوه بر دیده بانی، به صورت چراغ دریایی نیز بوده است.
گوشههای حیاط قلعه آثاری از آب انبارها دیده میشود که از سنگ و ساروج و گچ ساخته شدهاند. در بیرون دیوار بلند قلعه آثار چاهی وجود دارد که در سنگ صخره کنده شده و لبه چاه با استفاده از سنگ و ساروج محکم شده است. قدمت قلعه تیس به دوره اسلامی بازمی گردد و با شماره ۵۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به عنوان یک اثر ملی تاریخی به ثبت رسیده است. (سال ۱۳۴۵ هجری شمسی) بازدید از قلعه تیس که ویرانههای آن نشانه رشادت و پیروزی ایرانیان بر استعمار پرتغال است به همه گردشگران توصیه میشود. محوطهای که قلعه تیس بر آن بنا شده به دوران پیش از اسلام بازمی گردد. این قلعه در حال مرمت است.
ساختمان قدیمی تلگرافخانه
ساختمان قدیمی تلگرافخانه، قدیمیترین بنای مدرن منطقه است. بنای مذکور توسط انگلیسیها اواخر دوران قاجار در سال ۱۸۶۴ میلادی برای رونق دریانوردی، تجارت و ایجاد ارتباط بین هند، گواتر، جاسک و بندرعباس بنا شد. این بنا، ساختمانی با نام «بنلگو» با ویژگیهای معماری نواحی گرمسیری است که رواق هلالی دور تا دور ساختمان بر آن گواهی میدهند.
بنای تلگرافخانه از معدود بناهایی است که در زمان حکومت قاجار در این بندر ساخته شد. بنایی دو طبقه که الوارهای چوبی کف اتاقها، راه پلهها و پاگردها را نقش داده و سقفها با پوششی از تیرهای چوبی استحکام یافته است. وجود سایه بان های شیروانی، سفالی و قوسهای هلالی، این بنا را منحصر به فرد کرده است. این اثر زیبا با شماره ۲۱۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
قدمگاه خضر
قدمگاه خضر در جنوب غربی چابهار در محلی به نام «سپوزه» از توابع بخش مرکزی واقع است. خواجه خضر از بزرگان و مردان نیکنام چابهار و مورد احترام بومیان است. از وی مقبرهای بر جای نمانده است زیرا مردم معتقدند وی زنده و حامی دریا، لنج ها و قایقهاست اما دارای قدمگاهی است که پیروانش به زیارت آن میشتابند. در قدیم مراسم خاصی در این قدمگاه برپا میشد. خیرات کردن خرما و حلو یا قربانی کردن گوسفند توسط حاجتمندان به ویژه در این قدمگاه مرسوم است. بسیاری از دریانوردان پس از پایان سفر و رسیدن به ساحل در این قدمگاه شمع روشن میکنند.
غارهای سه گانه
در دامنه کوه شهبازبند، حدود ۲۵ متر بالاتر از سطح زمین، دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی «بان مسیتی» می گویند. در زبان بلوچی، «بان» مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا را می گویند و «مسیتی» معبد و پرستشگاه خوانده میشود. در درون یکی از غارها که طبیعی و کوچک است یک آرامگاه مکعب و صندوقچهای که ارتفاع گنبد آن ۴۰ سانتیمتر است دیده میشود. روی دیوارهای سه طرف گنبد، با جوهر قرمز و بنفش، خطوط و علاماتی نقش بسته که بیشتر به خط «گجراتی» و خطوط هندی شباهت دارد.
غار دوم به فاصله هفت قدم در سمت راست این غار، با سکویی از گچ و سنگ ساخته شده است. بر بدنه این سقف طبیعی، آثار تراش و ابزار کار به خوبی پیداست. دهانه غار ۸۰ سانتیمتر است. غار سوم به فاصله ۵۰ متر در سمت چپ غار اصلی قرار دارد که طول قوس دهانه آن ۲۰ متر است. در درون آن به فاصله کمی پس از ورود حفرهای عمومی قرار دارد که گویا به جایی در دل کوه و در عمق آن متصل است. به نظر میآید که این غارها در زمره یک واحد تأسیساتی و ساختمانی و به منزله توقفگاهها یا مذبح یا پرسشتگاه بوده است که سکویی برای انجام اعمال مذهبی یا تشریفات دیگر در سرتاسر پهنه جلوی هر سه غار ساخته بودند.